Nadużycie uprawnień przez funkcjonariusza publicznego

Kancelaria Adwokacka Adwokat Justyny Anny Popławskiej udziela pomocy prawnej z określonych dziedzin prawa. Nie ma spraw identycznych. W każdej sprawie jest coś odmiennego, coś co ją wyróżnia od innych, a co najważniejsze w centrum każdej jest człowiek, człowiek który zderzył się z prawem.

Co oznacza nadużycie uprawnień przez funkcjonariusza i kiedy dochodzi do nadużycia uprawnień?

Co do zasady funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Przesłanki przestępstwa nadużycia uprawnień przez funkcjonariusza.

Funkcjonariusz publiczny musi obejmować swoją świadomością fakt przysługujących mu kompetencji oraz ich zakres, fakt aktualizacji obowiązku lub uprawnienia z kompetencji tych wynikającego oraz fakt działania na szkodę interesu publicznego lub prywatnego przez przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków. Inaczej mówiąc, dla bytu przestępstwa konieczne jest wykazanie, że pomimo świadomości wskazanych wyżej okoliczności funkcjonariusz publiczny chce przekroczyć uprawnienia lub nie dopełnić obowiązków, albo na to się godzi. Konieczne jest więc ustalenie zakresu tych uprawnień i obowiązków.

Przesłanki stwierdzenia działania funkcjonariusza publicznego w granicach uprawnień i obowiązków służbowych.

Dla przyjęcia, iż funkcjonariusz publiczny działał w granicach uprawnień i obowiązków służbowych, to taki funkcjonariusz musi być rzeczowo i miejscowo uprawniony do ingerencji w chronione prawem dobra należące do obywatela, muszą też zachodzić zarówno formalne, jak i merytoryczne warunki uzasadniające zainicjowanie i realizację ingerencji, a jej przebieg musi być zgodny z przepisaną prawną procedurą jej wykonania.

Działanie na szkodę interesu publicznego lub prywatnego.

Znamię działania na szkodę, nawet rozumianego jako konieczność powstania określonego skutku, oznacza spowodowanie stanu narażenia dobra prawem chronionego (właśnie interesu publicznego lub prywatnego) na niebezpieczeństwo powstania szkody. Niebezpieczeństwo to wprawdzie nie musi być bezpośrednie, ale musi być rzeczywiste i skonkretyzowane.

Przestępstwo stypizowane w art. 231 k.k. może popełnić tylko osoba będąca funkcjonariuszem publicznym. Czynność sprawcza polega na działaniu na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, a zachodzi wtedy, gdy z zachowania funkcjonariusza publicznego może powstać szkoda w chronionym prawnie dobrze publicznym lub prywatnym. Działanie na szkodę interesu publicznego lub prywatnego ma przy tym wiązać się z przekroczeniem uprawnień lub niedopełnieniem obowiązków funkcjonariusza publicznego. Konieczne jest więc ustalenie zakresu tych uprawnień i obowiązków. Jednocześnie odnosząc się do znamion strony podmiotowej przestępstwa z art. 231 k.k., zaznaczyć należy, że przestępstwo z § 1 i § 2 może być popełnione tylko umyślnie – zarówno w zamiarze bezpośrednim jak i wynikowym. Sprawca musi więc mieć świadomość (w postaci pewności lub możliwości), że jego zachowanie narusza uprawnienia lub stanowi niedopełnienie obowiązków i że przez to działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, a nawet, że szkodę taką powoduje albo godzi się na działanie na szkodę lub spowodowania szkody.

Rozumienie znamienia „przekroczenia uprawnień” przez funkcjonariusza publicznego.

Ustalenie, że funkcjonariusz publiczny przekroczył swoje uprawnienia wymaga nie tylko ustalenia, że dokonana przez niego czynność leży poza zakresem przyznanych mu uprawnień, ale również ustalenia, że pozostaje ona w formalnym lub merytorycznym związku z działalnością służbową tego funkcjonariusza.

W przypadku problemów w sprawach karnych zapraszamy do Kancelarii Adwokackiej adw. Justyny Anny Popławskiej.