Kancelaria Adwokacka Adwokat Justyny Anny Popławskiej udziela pomocy prawnej z określonych dziedzin prawa. Nie ma spraw identycznych. W każdej sprawie jest coś odmiennego, coś co ją wyróżnia od innych, a co najważniejsze w centrum każdej jest człowiek, człowiek który zderzył się z prawem.

PRZESTĘPSTWO NIEALIMENTACJI.

Na czym polega przestępstwo niealimentacji i co warto na ten temat wiedzieć?

Art. 209 Kodeksu karnego.

§  1.  Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§  1a.  Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§  2.  Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego.
§  3.  Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a odbywa się z urzędu.
§  4.  Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 1, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty.
§  5.  Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego sprawca przestępstwa określonego w § 1a uiścił w całości zaległe alimenty, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko odstąpieniu od wymierzenia kary.

Znamiona przestępstwa niealimentacji.

Uchylanie się od obowiązku łożenia na utrzymanie osoby uprawnionej do alimentacji – w ujęciu art. 209 § 1 k.k. – zachodzi wtedy, gdy zobowiązany, mając obiektywną możliwość wykonania tego obowiązku, nie dopełnia go ze złej woli.

W pojęciu „uchyla się” zawarty jest zawsze negatywny stosunek psychiczny osoby zobowiązanej do świadczenia – sprawca obowiązku tego nie wypełnia, gdyż go wypełnić nie chce lub lekceważy ten obowiązek. Musi to więc być zachowanie umyślne, w którym wyraża się szczególne nastawienie psychiczne sprawcy (element subiektywny), a z drugiej strony – stan uchylania się trwający przez określony dłuższy czas (element obiektywny).

Znamię uporczywości łączy w sobie dwa elementy. Jeden z nich charakteryzuje postępowanie sprawcy od strony podmiotowej, a polega na szczególnym nastawieniu psychicznym wyrażającym się w nieustępliwości, chęci postawienia na swoim (obojętne, z jakich pobudek), podtrzymywaniu własnego stanowiska na przekór ewentualnym próbom jego zmiany (np. mimo wszczęcia egzekucji cywilnej, przeprowadzenia rozmów ostrzegawczych itp.). Przejawem takiego nastawienia psychicznego bywa porzucenie pracy lub jej zmiana na gorzej płatną.

Drugi element, obiektywny, polega na trwaniu takiego stanu rzeczy przez pewien dłuższy czas (np. na wstrzymywaniu się z zapłatą kolejnych rat alimentacyjnych co najmniej przez 3 miesiące lub płaceniu ich nieregularnie albo w kwotach znacznie niższych od należnych).

„Uporczywe uchylanie się” w rozumieniu art. 209 § 1 k.k. może być zarówno całkowite, jak i częściowe. W konsekwencji oznacza to, że omawiane znamię wyczerpuje nie tylko całkowite zaniechanie płacenia rat alimentacyjnych przez okres co najmniej 3 miesięcy, ale także płacenie alimentów nieregularnie albo w kwotach znacznie niższych od określonych stosownym orzeczeniem.

Odpowiedzialność za przestępstwo niealimentacji, w sytuacji, gdy środki na zaspokojenie potrzeb osoby uprawnionej wypłacał fundusz alimentacyjny.

Stanu zagrożenia spowodowanego niepłaceniem rat alimentacyjnych nie niweluje to, że środki na zaspokojenie potrzeb osoby uprawnionej pochodziły z funduszu alimentacyjnego czy ośrodka pomocy społecznej.

Zaprzeczenie ojcostwa po prawomocnym skazaniu za przestępstwo niealimentacji.

Zaprzeczenie ojcostwa a ocena stopnia społecznej szkodliwości niealimentacji.

Bezsporne ustalenie (za pomocą badań DNA) bezskuteczności uznania ojcostwa (nowy fakt) mające miejsce w prawomocnym wyroku sądu cywilnego (nowy dowód) jest podstawą wznowieniową.

Utrata przez skazanego statusu ojca, nie pozwala na stwierdzenie jakoby zachowanie skazanego pozbawione było bezprawności.
Zaprzeczenie ojcostwa wywoływałuje skutki prawne ex tunc w znaczeniu stanu cywilnego uprawnionego do alimentów, a zatem dopiero od prawomocnego orzeczenia sądu w przedmiocie wykluczenia biologicznego i prawnego ojcostwa, natomiast ex nunc w zakresie obowiązków obligacyjnych.

Mając na względzie ochronę dobra prawnego, jaką stanowi opieka, godzi się wskazać, że jej znaczenie, nawet w sytuacji zerwania więzi prawnej ojcostwa, nie zostaje pozbawione ochrony prawnej. W dalszym ciągu zachowanie skazanego z art. 209 k.k. charakteryzuje się bezprawnością rozumianą jako czyn zakazany przez prawo.

Zniesienie prawnej więzi wynikającej ze stosunku ojcostwa, nie pozostaje jednak bez wpływu na materialną cechę przestępstwa, którą stanowi społeczna szkodliwość czynu. 

Źródło obowiązku alimentacyjnego.

Skoro co do zasady źródłem obowiązku alimentacyjnego – i to samoistnym – pozostaje nadal ustawa, to jest art. 128-132 oraz art. 141, art. 144 i art. 27 k.r.o., w których obowiązkiem tym obciążono krewnych w linii prostej, rodzeństwo, małżonków, przysposabiających i powinowatych – w zakresie i kolejności ustalonych w tych przepisach, to zamieszczanie w opisie czynu z art. 209 § 1 k.k. informacji, że chodziło o obowiązek określony „co do wysokości orzeczeniem sądowym” nie jest w perspektywie art. 413 § 2 k.p.k. niezbędne. Niemniej konieczne jest dokonanie ustalenia, że wysokość tego obowiązku alimentacyjnego została określona konkretnym orzeczeniem sądowym, ugodą czy umową. Ustalenie w tym zakresie może wynikać albo wprost z pisemnego uzasadnienia wyroku, albo z niebudzących wątpliwości dokumentów stanowiących poprawnie ujawniony materiał dowodowy.

Okoliczności, które wyłączają umyślność w zakresie zaniechania wykonywania obowiązku alimentacyjnego.

Do okoliczności, które wyłączają umyślność w zakresie zaniechania wykonywania obowiązku alimentacyjnego, bez wątpienia należy pozbawienie wolności osoby, na której obowiązek tego rodzaju spoczywa, o ile w tym okresie nie ma ona możliwości zarobkowania lub innych źródeł majątkowych, z których możliwa byłaby realizacja należności alimentacyjnych.

Kancelaria Adwokacka adw. Justyny Anny Popławskiej pomaga swoim klientom w powyższych sprawach. Najczęściej udziela pomocy prawnej z tego zakresu w następujących miejscowościach: Warszawa, Wołomin oraz Pruszków.